Meteen naar de inhoud
Vind een professional
Lid worden

(Preverbaal) trauma

Hulp bij trauma of nare ervaringen bij het kind of helpen bij het voorkomen ervan

Trauma door stress en onveiligheid

In allerlei vormen kunnen gezinnen te maken krijgen met stress en onveiligheid. Bijvoorbeeld doordat er veel ruzies zijn thuis, doordat er een natuurramp heeft afgespeeld of er oorlog is. 

Vaak denken we dat baby’s en jonge kinderen die spanning niet mee krijgen. Of dat de spanning als ze ouder zijn zullen vergeten. Maar zo werkt het helaas niet. We weten dat 90% van de baby’s en jonge kinderen een ruzie of spanning opmerkt. En ook al reageren ze niet zichtbaar, het kan zijn dat ze de spanning ook voelen en dat hun lichaam er toch op reageert met voor ons soms onzichtbare signalen (zoals een verhoogde hartslag of klamme handjes). 

Op deze pagina hebben we aandacht voor de gevolgen van (chronische) stress en onveiligheid. Informatie over medisch trauma hebben we hier gebundeld.

 

Geweld thuis en trauma

Iedereen maakt weleens ruzie of komt in een situatie die heel gespannen is. Je kan dat niet altijd voorkomen. Ouders denken vaak dat (ongeboren) baby’s en jonge kinderen dit niet mee krijgen. Of ouders gaan voor hun gevoel bewust om met ruzie’s. Bijvoorbeeld door niet in het bijzijn van kinderen ruzie te maken of omdat de baby slaapt in de box en het toch niet lijkt mee te krijgen. Maar zoals je hierboven hebt kunnen lezen, vangen jonge kinderen heel veel informatie en spanning op. Ook al kunnen ze niet vertellen wat ze merken, hun lichaam voelt de spanning wel. 

 

Goedmaken als leersituatie

Daarom is het goed om uitleg te geven aan je jonge kind, dat er iets is en te vertellen dat jullie werken aan oplossingen. En dat de spanning niets met het kind te maken heeft. Zo hoeft je kind zich niet schulding hoeft te voelen. Ook is het goedmaken na een ruzie is belangrijk, want zo leert je kind dat ook na spannende situaties een relatie kan herstellen. Je bent zo een voorbeeld van hoe je spanning kan herstellen. 

Probeer als het kan spullen heel te laten en geen fysieke ruzie te maken. Dit is een belangrijke regel om je kind te leren als hij of zij jong is. Ook daarbij ben je zelf een voorbeeld. Als je goed voordoet, leert je kind hiervan. Je kan bijvoorbeeld opletten welke woorden je gebruikt. Je kan een time-out nemen én je eerste reactie inhouden. 

Meer informatie:
Preventie van trauma door onveiligheid

Iedere ouder neemt zich voor om er te zijn voor zijn of haar kind. Maar soms lukt dit niet en kom je in een situatie dat er meer spanning is dan je wil.  Allerlei redenen kunnen er zijn, waardoor je kind zich minder prettig en veilig heeft gevoeld dan je zou willen. Je kan dit herstellen. Juist als je bij jezelf merkt dat je het anders wil, is dit een mooie stap tot verandering.  

Voor de vele verschillende redenen, zijn er andere manieren van hulp. Maar het begint vaak eerst met iemand in vertrouwen nemen. Als je te weinig netwerk hebt, dan kun je zelf stappen zetten om je netwerk te vergroten. Meer mensen dan je denkt willen gezinnen met veel stress helpen en helpen je veerkracht vergroten. In veel gemeenten kun je netwerk uitbreiden door deel te nemen aan groepen, zoals hieronder voorbeelden staan. Kijk wat voor in jouw gemeente aanwezig is en past bij jouw situatie:

Wat kan je zelf doen bij trauma van je kind

Niet alle nare gebeurtenissen veroorzaken een posttraumatische stressstoornis. Met de juiste opvang, zwakken post traumatische stress reacties af. Ouders die de signalen van hun kind signaleren en emotionele veiligheid kunnen bieden, helpen hun kind de situatie te begrijpen en te verwerken en zo kan de veiligheid herstellen. Niet altijd heb je daar als ouder invloed op. Ook het karakter van het kind kan meespelen in hoeverre je kind angstig blijft.

Wil je meer uitleg over hoe je als omgeving de eerste opvang van je kind kan doen, nadat er zich een nare ervaring(en) heeft voorgedaan? 

Kijk dan naar deze uitleg van traumatherapeut Marilene de Zeeuw. 

Heeft mijn jonge kind een posttraumatische stressstoornis (PTSS)?

Twijfel je of je jonge kind een Posttraumatische Stressstoornis heeft? In deze informatiefolder krijg je meer uitleg over de symptomen.

Er zijn daarvoor verschillende manieren om te kijken of dit klopt. Op dit moment is het meest zinvol, om daarvoor naar een gespecialiseerde professional te gaan. Een IMH-specialist die ervaring heeft met trauma bij jonge kinderen. 

Wil je meer achtergrond over traumabehandeling bij baby’s? Lees dan dit artikel van traumatherapeut Marianne Went. Traumatherapeuten Carlijn de Roos en Frederike Scheper leggen met voorbeelden uit hoe EMDR bij preverbaal trauma eruit ziet.

VIND EEN TRAUMATHERAPEUT

Voorlezen aan je jonge kind over nare ervaringen

Je baby of peuter neutraal en zonder oordeel vertellen wat er aan de hand is, helpt veerkracht bevorderen. Hier vind je tips om dit te doen met een voorlees- of prentenboek in de hand, als je zoekt naar woorden. En indien je niet in de gelegenheid bent om een boek te kopen, informeer dan bij de bibliotheek. Kinderen krijgen daar een gratis abonnement met het boekstartkoffertje.

Spreken met je kind over trauma

In de documentaire ‘Mijn vader, Nour en ik’ gaat Wiam Al-Zabari voor het eerst het gesprek aan met zijn vader. Waarom zijn ze gevlucht uit Irak? Waarom is dit nooit besproken? 

Een liefdevolle en intense zoektocht naar de geschiedenis van zijn vader en familie met de wens de invloed van alle trauma’s niet over te dragen. Op prachtige wijze spreekt Wiam met zijn zoon Nour over de verliezen en doorbreekt zo het trauma dat doorgegeven wordt in de generaties, te zien in een fragment op instagram. 

Ondersteuning vinden bij andere ouders

Mocht je in contact willen komen met andere ouders, dan kan dit. Bij Buurtmama’s kun je zelf groepen opzetten die ook te maken hebben gehad met stress en spanning. Bij Mommy friends kun je bij jou in de buurt een vriendschap ontwikkelen met een andere mama.

Ons eigen ondersteuningsaanbod voor ouders

Als je onzeker bent wat je nu het beste kan doen, dan kan je met onze IMH deskundigen overleggen en een plan van aanpak maken hoe om te gaan met de spanning en de stress. We kunnen je hierbij helpen in ons pakket met 3 gesprekken of indien na intake blijkt gelijk aan de slag gaan met enkelvoudige traumabehandeling in het pakket met 5 gesprekken.

Gespecialiseerde hulp bij trauma en onveiligheid?

Als er veel gebeurd is, kan het ook prettig voor je zijn om live een professional om hulp te vragen. Check hier gespecialiseerde hulpverleners: IMH Nederland, VEN en DAIMH. 

Als geweld nog dagelijks plaatsvindt, kun je het beste Veilig Thuis bellen of mailen om te overleggen wat in jouw geval het beste is.

We hebben samen met Vakblad VROEG een Engelstalige website (met vertaalfunctie naar andere talen) met veel informatie over Traumainformed Care voor ouders van jonge kinderen die vluchten voor een oorlog. We hebben deze pagina ook in het Turks voor de mensen die overweldigd zijn door de aardbeving in Turkije en Syrië.