Pleegzorg voor kind, pleegzorg voor ouder, adoptie
Pleegzorg is een hulpvorm waarin een kind die niet meer thuis kan wonen een veilige en warme plek krijgt in een pleeggezin. Het kind woont dan (tijdelijk) in een ander gezin. Dit allemaal met als doel om het kind te beschermen, rust te geven, een stabiele opvoedingssituatie te realiseren en de ontwikkeling van het desbetreffende kind te bevorderen.

Een pleegzorgplaatsing start vaak op minderjarige leeftijd, voor de leeftijd van 18 jaar. Een plaatsing kan doorlopen tot de leeftijd van 21 jaar.

Vormen van pleegzorg
Pleegzorg kan verschillende vormen aannemen. Het kan over een korte of lange tijd gaan, over zeven dagen per week, maar ook voor alleen weekenden of vakanties. Welke vorm van pleegzorg ingezet wordt, is afhankelijk van de gehele situatie. Als het kind bij bekenden, bijvoorbeeld vrienden, familie of buren verblijft, noemt men dit netwerkpleegzorg.

Pleegzorg voor het kind
Pleegkinderen zijn een kwetsbare groep waarin mogelijk de ontwikkeling langdurig onder druk heeft gestaan. Bij pleegzorg zijn verschillende factoren van invloed op de ontwikkeling van het kind. Bij de plaatsing zijn snelheid en stabiliteit van belang, juist ook bij jonge kinderen. De meest invloedrijke factor is de gehechtheidsrelatie, dus de relatie tussen pleegouders en pleegkind. Hoe jonger het kind, hoe meer rekening er gehouden moet worden met wat het kind nodig heeft van de volwassenen die (tijdelijk) voor hem of haar gaan zorgen. Ook moet er genoeg aandacht zijn voor de band die het kind heeft met zijn ouders. Welke plek krijgen zij? Is er voldoende zicht gekregen op hoe de band tussen ouder en kind nu is? Hoe gedragen zij zich naar elkaar toe? Kunnen ze elkaar kalmeren of versterken ze elkaars stressvolle gedrag? En hoe heeft de band zich door de tijd heen ontwikkelt? Dient daarin nog wat herstelt te worden? 

Pleegzorg voor de ouder
Dat een kind (tijdelijk) bij een ander gezin gaat wonen, is vaak ontzettend moeilijk voor ouders. Hoe dit voor een ouder is, verschilt per situatie. Uiteindelijk is het uitgangspunt van pleegzorg dat de ouders, indien mogelijk, zelf de opvoeding van het kind weer op zich gaan nemen. Ze krijgen vanuit een pleegzorgorganisatie begeleiding hoe zij zich daar op voor kunnen bereiden. 

Pleegouders
Het doel in Nederland is zoveel mogelijk kinderen laten opgroeien in een natuurlijke gezinssituatie. Omdat te kunnen bereiken is ondersteuning van pleegouders soms noodzakelijk. Pleegouder(s) wordt je niet zomaar. Het is een stap waar je goed over na moet denken. Het worden van pleegouder begint bij het aanvragen van informatie, het voeren van gesprekken of het volgen van trainingen. Hierbij is altijd nauw contact met een organisatie die pleegzorg biedt. Deze begeleidt de pleegouders bij het gehele traject. Er zijn 6 criteria waaraan een pleegouder moet voldoen:

• Een veilige en stabiele omgeving kunnen bieden 
• Opvoeden zonder hem of haar pijn te doen 
• Het kind helpen om een positieve kijk op zichzelf te ontwikkelen 
• Open, duidelijk en positief zijn in contact met anderen 
• Samenwerken en het ouderschap kunnen delen 
• Inschatten van de invloed van pleegouderschap op eigen situatie

   

Pleegzorg binnen een behandelplan
De inzet van pleegzorg hoort altijd een onderdeel te zijn van een breder plan voor herstel en rust van het kind en ouders. Vaak is er van alles aan voorafgegaan, voordat pleegzorg ingezet wordt. Bij jonge kinderen is het goed om zicht te krijgen op de interactiepatronen die zijn ontstaan tussen het kind en de ouders en het kind en andere volwassene die de verzorging doen. Voelt het kind zich veilig? Heeft het kind vertrouwen in volwassenen en ouder(s)? Of zijn er misschien nog nare dingen gebeurd waar het kind steeds aan herinnerd wordt? Wat hebben ouders nodig om hun gedragspatronen te doorbereken? Een gezinsplan, met een doel waar ieder naar toe kan werken is een voorwaarde om pleegzorg op de juiste manier in te zetten. 
 
Meer lezen over pleegzorg?
Op de website van Pleegzorg Nederland is veel te lezen over pleegzorg, regelingen, veel gestelde vragen en kunt u vele verschillende video’s bekijken. Op de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen worden kennis, expertise, ervaringen en inspiratie gedeeld.

Andere vormen van (tijdelijke) gezinsvervanging
Pleegzorg is een van de vele vormen van (tijdelijk) opgroeien in een ander gezin. Blijf goed kijken welke vorm bij de vraag van het gezin past en bij de leeftijd van het kind. Ontlasting door belangrijke steunpersonen kan van grote meerwaarde zijn, omdat het kind dan niet hoeft te wisselen van vertrouwde volwassenen. Of het benutten van ondersteuning stichtingen die tijdelijk ouders met jonge kinderen kunnen ontlasten zoals Babyhuis of Meeleefgezinnen. Een verdergaande vorm is adoptie. Hierbij ontstaat een nieuwe, wettelijk vastgestelde familieband, met alle plichten en rechten die daarbij horen. Op de website is meer informatie te vinden met onder andere brochures over adoptie en hechting.

Bron:
Zillah Holtkamp & Vera Harbes