KOPP/KOV & KVBO KINDEREN
KOPP staat voor ‘Kinderen van Ouders met Psychische Problemen’, KVO staat voor ‘Kinderen van Verslaafde Ouders’ en KVBO staat voor ‘Kinderen van Verstandelijke Beperkte Ouders’.

Opgroeien met een vader of moeder die psychische problemen, verslavingsproblemen of een verstandelijke beperking heeft, is niet altijd makkelijk. Kinderen kunnen hierdoor in de knel komen te zitten. Ze nemen bijvoorbeeld de rol en taken van de ouders over en cijferen zichzelf weg. Of ze schamen zich voor wat er thuis gebeurt en nemen daarom liever geen vriendjes of vriendinnetjes mee. Ook verzuimen ze nog wel eens van school en vinden ze het soms moeilijk hun ouders los te laten en hun eigen weg te gaan. In sommige gevallen bedreigen de spanningen thuis de ontwikkeling van het kind en met onvoldoende steun is er risico op problemen in de hechting. Er komt dan ook steeds meer aandacht om ouders en kinderen al zeer jong in hun ontwikkeling te ondersteunen.

Welke problemen kun je terugzien bij KOPP, KVO 0f KVBO-kinderen:

•  teruggetrokken gedrag, stil en het liefst willen ze onzichtbaar en niemand tot last zijn
•  woede-uitbarstingen en frustratie
•  pijn doen van andere kinderen of dieren (vanuit onmacht en frustratie)
•  de zorg en rol van ouders overnemen (bijvoorbeeld al voor kleinere broertje/zusje zorgen)
•  achterstand in de ontwikkeling
•  fysiek: ondervoeding, onverzorgd uiterlijk, kapotte en vieze kleren
•  controle willen, alles in de gaten houden en hyperalert zijn

Wat kun je als ouders doen
Sommige ouders weten dat ze hun eigen (psychische) problemen hebben. Als ze zwanger worden, zijn ze daar open over. Dat is erg belangrijk, want zo kun je de ondersteuning voor jouw en je kind krijgen die nodig is. En hoewel het soms lastig is om hulp te vragen, kan dit wel heel nuttig zijn voor de ontwikkeling van jou en je kind. Zo is er allerlei hulp voor ouders:

• Vanuit een Sociaal Maatschappelijke Indicatie kan je kind meer dagen naar een kinderopvang of peuterspeelzaal en wordt dit vergoed door de gemeente.
• Het stimuleren van de ontwikkeling van je kind is erg belangrijk. Als je input wil, hoe je dit het beste kan doen dan zijn er diverse mogelijkheden. Van Mamacafe voor allerlei leuke onderwerpen tot aan, videobegeleiding in de opvoeding van je baby en Voorleesexpress (om je kind te stimuleren in de taalontwikkeling)
• Je kan extra begeleiding en ontlasting voor je kind krijgen, zodat je er niet alleen voor staat en momenten krijgt waarop iemand met je kind kan spelen of wandelen. Ook kan begeleiding je adviezen geven waarop je extra kan letten in de opvoeding met je kind.
• Er zijn verschillende vormen van ontlasting zoals meeleefgezinnen, buurtgezinnen en home-start
• Begin op tijd met ondersteuning vragen. Tijdens de zwangerschap kan je al extra ondersteuning krijgen via de GGD met het programma Voorzorg
• Op de website richtlijn Jeugdhulp voor ouders KOPP kun je verder lezen. Ook is er via Trimbos een speciale website namelijk KopOpOuders
  We zeggen altijd tegen (aanstaande) ouders van baby’s en jonge kinderen dat je ondanks je eigen problemen, ook je kind goed begeleiden. Kijk goed naar wat je kan in de opvoeding en schakel op tijd ondersteuning in bij de dingen die je moeilijk vindt.

Bij verschillende aandoeningen zie je dat iets ook erfelijk kan zijn. Daarom is het belangrijk dat je kind goed gevolgd wordt in de ontwikkeling. Bij twijfel kun je daarom altijd navraag doen bij je huisarts, kinderarts of bij het consultatiebureau. Zij kunnen je indien nodig doorverwijzen naar een specialist op het gebied van ontwikkeling van jonge kinderen, zoals medische specialisten, gedragswetenschappers, IMH-specialisten en Kinderpsychiaters.

Richtlijnen en achtergrond informatie voor professionals

•  Richtlijnen Jeugdhulp & Jeugdbescherming. Zie website
•  Trimbos – Kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen. Zie website KOPP/KVO
•  Infografic Kinderombudsman juni 2018. Klik hier
•  Werkkaarten KOPP – herkennen van signalen, risico- en beschermende factoren. Klik hier
•  Richtlijn NJI wat werkt voor kinderen van ouders met psychische problemen (2014). Lees richtlijn
•  SIEN- voor mensen met een verstandelijke beperking; KVBO. Zie website
•  KVBO. Zie website
•  NJI – verstandelijk beperkte ouders. Zie rapport
•  NJI – wat werkt bij licht verstandelijk beperkte ouders. Zie rapport
•  Kind van auti – website voor kinderen van autistische ouders. Zie website