Een dag bij KDC de Toermalijn

Ik ben Mariëlle Oosterbroek. Naast mijn werk als coördinator bij KiECON, werk 20 uur per week als persoonlijk begeleider bij KDC de Toermalijn. Daar begeleid ik een groep kinderen in de leeftijd van 13 tot bijna 18 jaar. Zij zijn allen Ernstig Verstandelijk Beperkt. Zonder een van de kinderen te kort te willen doen, betekent dit dat deze kinderen functioneren op een verstandelijke leeftijd van ongeveer 0- 6 maanden. Dat neemt niet weg dat deze kinderen gedurende hun leven wel veel ervaringen hebben opgedaan en (daarom) op een bepaald domein meer capaciteiten hebben. Ik vind het een geweldige groep kinderen om mee te werken. Niet in de laatste plaats omdat je  zo ‘klein moet kijken’. Deze kinderen laten geen grote vooruitgang zien. Zijn niet altijd allemaal even duidelijk in de communicatie met jou. En, onze communicatie naar hen, zal ook niet altijd duidelijk zijn.

Als ouders maar ook als begeleider van deze kinderen ben je het verlengstuk van hen. Als jij niet oppikt wat zij laten zien, dan kan het zomaar zijn dat je veel signalen mist en dat een kind bijvoorbeeld ‘opeens’ gaat huilen. De signalen die de kinderen geven zijn doorgaans niet heel groot of duidelijk. Meestal gaat het om veranderingen in de mimiek in geluid of je ziet dat iemand meer spierspanning opbouwt.

Daarom is het voor ons als team belangrijk dat we in nauw contact staan met ouders, ook als het gaat om het interpreteren van gedrag. Soms laat een kind thuis dingen zien, die wij op de groep niet opmerken of andersom. Het komt ook voor dat je wel hetzelfde ziet, maar dat je er een andere uitleg aan geeft. Samenwerking met ouders en andere disciplines is daarom natuurlijk  van groot belang.

Binnen het KDC werken we veel samen met o.a.  gedragsdeskundigen, de fysiotherapeuten, een kinderarts, maar ook de spelagoog, muziek agoog, en de logopedist. Alles om ervoor te zorgen dat de kinderen zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen.

Communicatie is erg belangrijk. Per kind bekijken we wat het best werkt. Voor de een is dat het laten zien van de concrete verwijzers, zoals de beker als we gaan drinken. Of het zwempak als we gaan zwemmen. Dit ondersteunt de gesproken taal. Een ander is vanwege beperkte visus, juist meer gebaat bij het voelen of ruiken van bv het zwempak. Op die manier wordt de dag meer duidelijk voor onze kinderen.

Sinds enige tijd hebben we op het KDC een computer die te besturen is met de ogen. Voor onze kinderen, die lichamelijk erg beperkt zijn, leek ons dat een mooie mogelijkheid.  Niet meteen met communicatie als doel maar vooral om te kijken of het voor onze kinderen mogelijk zou zijn om actie reactie spellen te kunnen doen. We hebben het met alle kinderen geprobeerd. Het ene kind bleek er meer belangstelling voor te hebben als de ander. Maar een tweetal kinderen heeft toch wel heel mooie dingen laten zien!

Een meisje, vaak laag alert, kan heel mooi focussen op het beeldscherm en op die manier kan ze bijvoorbeeld taarten gooien! Door te kijken naar de taart op het scherm, wordt deze gegooid en komt er een ander plaatje tevoorschijn.

“Zij wordt hier heel alert van en dat blijft vaak zo de rest van de dag.”

En dan hebben we Stef. Stef liet al snel belangstelling zien voor deze oogbesturingscomputer met de spelletjes. Ook weten we dat hij dol is op filmpjes van Sponge Bob. De logopediste haalde Stef wekelijks op om samen met hem te gaan oefenen. Na verloop van tijd, kon hij dit filmpje zelf aanzetten. Door te kijken naar de ‘play knop’.  Als het afgelopen was, was hij er als de kippen bij om opnieuw naar de knop te kijken om het filmpje opnieuw af te laten spelen. De logopediste is toen gaan testen of hij deze knop ook kon bedienen als deze op een andere plek in het scherm stond. Stef had dit snel in de gaten.

We werden enthousiast, wat zou hij nog meer kunnen laten zien?

Lang verhaal kort, er werd een computer geregeld. Na een goede uitleg aan groepsleiding en ouders gingen we van start. De computer gaat dagelijks mee van en naar huis. Op het KDC had Stef de computer, in het begin, dagelijks een half uurtje ter beschikking. Het programma bestaat uit veel tabbladen en heel veel woorden/ kort zinnetjes. Stef was vanaf het begin geïnteresseerd. Ging volop bladeren, klikte allerlei woorden aan met zijn ogen. Samen met ons verkende alles. Vaak waren het losse woorden, waar wij geen touw aan vast konden knopen. Maar, altijd was er aanleiding tot een gesprekje met Stef. Hij leert steeds meer en af en toe lijkt het ook adequaat te zijn! Wij werden en zijn steeds meer enthousiast.

Het was een maandag dat ik met een nieuwe invalkracht aan het werk was. Het was al middag en ze had Stef al een paar keer verzorgd die dag. Rond 15.00 uur zat Stef in zijn stoel en had ik zijn computer voor hem aangezet. Mijn collega ging even bij hem zitten, benieuwd naar wat hij zou laten zien. Stef keek wel maar ‘zei’ niets. Mijn collega ging bij hem weg om verder te gaan met haar andere werk. In mijn ooghoek zag ik Stef toen druk ik de weer op de computer. Toen ik naast hem stond om te kijken wat hij ging zeggen, kreeg ik kippenvel. Er stond: “Mag ik je iets vragen, hoe heet jij?”

Snel mijn collega er bij gehaald want: hoe mooi was dit! Allereerst omdat hij dit nog nooit eerder gevraagd had, maar vooral omdat het zo’n logische vraag was. Tegelijk ook een ontzettende eyeopener voor ons: want wij hadden ons wel aan elkaar voorgesteld, voor we aan het werk gingen die ochtend. We waren vergeten om haar voor te stellen aan onze kinderen!

Steeds vaker zegt Stef woorden of kleine zinnetjes die passend zijn in de situatie. We blijven hem volgen samen met ouders en de logopedist. Wie weet wat er nog gaat komen!

“Wij blijven klein kijken om deze pareltjes tevoorschijn te kunnen halen!”