Duurzame verandering jonge kind zorg

1 augustus 2021

Zillah Holtkamp

Met weinig middelen en op een simpele manier komen tot verandering in de zorg aan gezinnen met jonge kinderen. Kan het? Niet steeds projectplannen moeten schrijven, maar gewoon aan de slag kunnen? Ontwikkeling in gang zetten, zonder dat je wordt afgeremd door financiën?

Twee jaar geleden zijn we de uitdaging aangegaan! Klein, met een groep gelijkgestemden. Collega’s die elke dag al een stap harder zetten voor de gezinnen die zij in zorg hebben. Krachten gebundeld. Vanuit het simpele geloof: alleen ga je sneller, samen kom je verder. Een sneeuwbaleffect, daar hoopten we op. En dat is gebeurd!

Kracht van samenwerking zorg aan jonge kinderen

Als GZ-psycholoog & IMH-specialist liep ik vast in de stroperigheid van de jeugdzorg. Geld voor vernieuwing bleef uit, het jonge kind leek soms wel onzichtbaar in het systeem, er waren lange wachtlijsten en door de productienorm is er weinig ruimte voor creativiteit. Adviseurs van buiten de zorg kwamen professionals vertellen wat er anders moet, hoe er meer productie gedraaid kan worden. Dat werkte voor mij niet. Daarom is IMH Nederland opgezet.

Ruimte maken voor verandering
Inmiddels had ik al genoeg projecten gedraaid om te snappen dat veranderingen in de zorg een stuk langzamer gaan dan in het bedrijfsleven (doordat ik eerder in het bedrijfsleven heb gewerkt, heb ik dat naar eigen zeggen altijd goed kunnen vergelijken). Daardoor begon ik steeds meer te fantaseren. Fantaseren over hoe je innovatiekracht van succesvolle branches buiten de zorg, kan gebruiken voor zorginnovatie.

Dat betekende tijd en ruimte vrij maken om te lezen, te volgen en te kijken hoe het elders gaat. Bijvoorbeeld bij organisaties als Coolblue en Blendle. En welke cultuur heerst er in techregio’s zoals Sillicon Valley. Minstens zo interessant zijn ontwikkelingen in de maatschappij, onze geschiedenis en hoe generaties zich door de tijd heen ontwikkelen (een tip is Naturalis in Leiden). Hoe heeft de zorg zich de afgelopen 50 jaar ontwikkeld en vooral ook waarom heeft het zich zo ontwikkeld? Waar heeft de volgende generatie behoefte aan? Wat is hun drive? Hoe willen zij werken? En ook boeiend: hoe kloppen zij straks aan bij verwijzers, als ze zorg en ondersteuning nodig hebben voor zichzelf of hun jonge kind?

Duurzaamheid en gezamenlijke verantwoording
Een interessant fenomeen dat ik er uit haal is de toenemende zelfregie in onze maatschappij. We laten ons niet zomaar meer vertellen hoe het in elkaar zit. We gaan op ontdekking uit, waarbij internet onze grote vriend (en vijand) lijkt te zijn. Uren brengen ouders van jonge kinderen, door op het internet. Op zoek naar antwoorden over opvoeding of de ontwikkeling van hun kind. Sociale media kanalen, als instagram, worden ingezet als je niet de juiste antwoorden krijgt binnen de reguliere zorg.

Zelfregie blijkt ook uit de manier waarop nieuwe generatie bedrijven om gaan met hun personeel. Steeds meer leggen zij de verantwoordelijkheden laag in de organisatie neer. Samen de klus klaren, dat is de opdracht. Alles voor het groter belang.
Iets wat je ook meer ziet bij de deelplatformen en de organisaties die zich in zetten voor duurzaamheid. We wachten niet meer tot de overheid ons een teken geeft. Nee, we gaan zelf kijken hoe we op microniveau al iets bij kunnen dragen aan het groter geheel. Inspirerend is dat!

Vier uitgangspunten platform IMH Nederland

Met een advies van iemand die tegen me zei “je kan wachten tot er iemand met een zak geld bij je komt, of je gaat nu gewoon beginnen” zijn we gewoon begonnen. Begonnen aan het bouwen van een platform in de jonge kind zorg. Zelf innoveren. Met daarbij 4 belangrijke uitgangspunten om het ook op de lange termijn vol te kunnen houden. Namelijk:

1. Positieve psychologie
Als we verandering willen brengen, doen we dat met positieve mensen om ons heen. Mensen die geloven dat het anders kan. Niet met mensen die het glas als halfleeg zien. Dan is het moeilijk om in beweging te komen én te blijven. En als het in een project steeds gaat over wat niet werkt…dan is het ook minder leuk om met het project bezig te zijn.

In onze regio hebben we gelukkig veel geleerd over positieve psychologie, vanwege de Universiteit Twente, waar hoogleraar Ernst Bohlmeijer met zijn team veel werk verzet heeft binnen zorgorganisaties om mentale gezondheid te bevorderen. En dat heeft ons geinspireerd. De dag loopt net iets makkelijker als je kijkt naar wat kan. Positieve psychologie, als uitgangspunt voor verandering!

2. Deeleconomie
Hoe fijn is het als je elkaar kan voorthelpen, door gewoonweg kennis te delen. Dat kennisdelen is toch eigenlijk hetzelfde zoals dat gebeurt bij de deelplatformen? Niet slechts eigenaar zijn van een voorwerp, maar het delen met anderen. Met alle personeelstekorten, kunnen we best efficiënter om gaan met menskracht en andere middelen. Dus waarom kennis voor jezelf houden als je een ander er ook blij mee kan maken? Dat zou toch ook moeten lukken in zorg aan jonge kinderen!

En daar waar nodig, bijvoorbeeld om ontwikkeling & innovatie te betalen, maken we gebruik van principes uit de circulaire economie. Inkomsten die we ontvangen, investeren we weer in de jonge kind zorg. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, dat is waar we voor staan!

Delen lijkt ons in ieder geval een uitstekend uitgangspunt binnen het platform IMH Nederland. Vertrouw elkaar, deel wat je wil delen en ga respectvol met elkaar om. En vanuit die basis, zijn de eerste netwerken ontstaan.

3. Gelijkwaardigheid
Vanaf het moment dat ik ging werken in de gezondheidszorg, heb ik me verbaasd over de verschillende hiërarchische lagen die er in het systeem zitten. Daar waar we in Nederland zo strijden voor gelijkwaardigheid op allerlei gebieden, is dat in de gezondheidszorg soms ver te zoeken. In onze beleving is dit een van de elementen die het ontschotten belemmert. De wereld van specialistische zorg, staat nog te ver af van de plek waar ouder en kind dagelijks komen, zoals bij de kinderopvang. Dat vinden we jammer, want we hebben elkaar zo hard nodig.

Wij geloven erin dat ieder die met aanstaande ouders of gezinnen met jonge kinderen werkt, een belangrijke rol in vroegsignalering heeft. Leer elkaars wereld kennen, maak elkaar sterker en zorg dat je weet wat anderen toevoegen in de keten. Samen kunnen we ouders vertrouwen geven (in plaats van tegenstrijdige adviezen en een oerwoud aan mogelijkheden).

4. Inhoud gaat voor geld
Er zijn zoveel verschillende potjes en stromingen in de zorg aan het jonge kind. Het werkt innovatie tegen. Daarom is ons belangrijkste uitgangspunt: Inhoud gaat altijd voor geld! Zo willen we innoveren: oplossingen bedenken die sectoroverstijgend en verbindend zijn.

Infant Mental Health als rode draad voor zorg aan jonge kind

Hoe mooi het soms ook lijkt in andere sectoren, zorg is en blijft zorg. De kwaliteit moet dus gewoon goed zijn. Onze maatstaaf is: je levert die kwaliteit aan zorg, zoals jij die zelf ook wil ontvangen als je zorg nodig hebt.

We gebruiken daarbij de visie Infant Mental Health (IMH) als rode draad. De IMH-visie geeft ons de ruimte om vanuit wetenschappelijke onderbouwing projecten en netwerken in te richten. De IMH-visie geeft de jonge kind zorg een anker, binnen alle veranderingen waar we als sectoren voor staan. Het biedt de ruimte om zorgprofessionals, ongeacht hun vooropleiding en de sector waar ze in werken, te laten scholen in preventie, vroegsignalering en behandeling. Zodat we op termijn, allemaal de neuzen dezelfde kant op hebben staan.

Bij het opzetten van een platform, komt zoveel kijken. Niet alles is te vangen in een blog. Wil jij meer achtergronden, laat het ons weten door te mailen naar zillah@imhnederland.nl