Baby’s en jonge kinderen ontwikkelen razendsnel. Wist je dat de hersenen van baby’s per minuut honderden nieuwe verbindingen leggen? Ongelofelijk he! Gelukkig gaat heel veel van dit leren vanzelf als jij er bent voor je kleine. En natuurlijk kan je af en toe ook actief een handje helpen. In dit blog lees je een aantal tips hierover. We hebben de tips verdeeld over 5 belangrijke gebieden. Lees snel verder!
1. Motorische ontwikkeling
Lekker actief
Om de grove en fijne motoriek van je baby te ontwikkelen, is het van belang dat je baby vaak de gelegenheid krijgt om te reiken, grijpen, schoppen en om vast te houden. Dit kun je bijvoorbeeld doen door je baby op een speelkleed te leggen in de box. Zo krijgt je baby de ruimte om te bewegen en te ontdekken.
Materiaal gevarieerd aanreiken
Een andere manier die goed helpt bij de ontwikkeling van de motoriek van je baby, is het gekruist aanreiken van speelgoed. Dat wil zeggen dat je het speelgoed aan de ene kant laat zien, maar het speelgoed aan de andere kant neerlegt. Je baby voert hierbij dezelfde beweging uit als bij het omrollen, hierdoor wordt de fijne en grove motoriek gestimuleerd. Ook kun je het speelgoed een stukje verder neerleggen, zodat je baby zich moet uitstrekken om erbij te kunnen.
Wissel regelmatig in lichaamshoudingen
Daarnaast is het van belang om je baby in verschillende houdingen te leggen. Zo ervaart je baby het verschil tussen de rug, zij en buik. Hierdoor wordt de voorkeurshouding van je baby beperkt. Een voorkeurshouding is de positie waarin je baby zijn/haar hoofdje houdt 75% van de tijd. Hierdoor kan aan deze zijde de schedel afvlakken, omdat de schedel nog dun en zacht is. De voorkeurshouding kun je het best beperken door de ene keer je baby van links te benaderen en de andere keer van rechts. Hierdoor stimuleer je je baby om beide helften van het lichaam te gebruiken.
2. Taalontwikkeling
Zingen, voorlezen en gebaren
Het taalvermogen van je baby ontwikkelt zich snel in de eerste 6 maanden na de geboorte. Je baby kan dan nog niet praten, maar luistert al wel selectief naar zijn of haar omgeving. Je baby hoort het liefst stemmen. Ook is het erg belangrijk om op tijd te beginnen met het stimuleren van het taalvermogen. Een voorbeeld wat je zou kunnen doen is zingen voor je baby. Als je gaat zingen kun je dit het beste doen op een langzaam tempo, met hoge tonen en overdreven gebaren. Zodat je baby de klanken goed kan horen. Naast zingen is voorlezen ook een goede stimulatie van de taalontwikkeling van je kind, zelfs al aan de allerkleinsten. Je baby luistert al erg snel vanaf de geboorte. Stemmen zijn belangrijk voor de taalontwikkeling van je baby. Wist je trouwens dat ontdekt is dat je baby liedjes die je voor hem gezongen hebt tijdens de zwangerschap, na de geboorte herkent en daar rustig van wordt? Je kan dus niet vroeg genoeg beginnen met liedjes zingen!
Vanaf de geboorte al met je baby praten
Als laatste is het belangrijk om als ouder(s) veel tegen je baby te praten en daarbij oogcontact te maken. Je baby luistert vooral naar de toon en hoort het verschil in de manier van spreken. Het is dan ook goed om met een goedkeurende en liefdevolle stem te spreken. Dit werkt ook gelijk mee met het hechtingsproces van je baby. Ook al hoor je niet gelijk dat je baby terug praat, de hersenen zijn heel hard aan het werk met oefenen. In het begin zal dat vooral te zien zijn aan kleine bewegingen in het gezicht. Er komt vanzelf meer reactie van je baby, van een geluidje tot kirren, kraaien en een lachje.
3. Sociaal-emotionele ontwikkeling
Wissel af tussen ondersteunen en zelfdoen
In de fase, 0-6 maanden na de geboorte, gebeurt er een hoop bij je kindje. Hij/zij ontwikkelt een glimlach, maakt contact met meerdere mensen, is nieuwsgierig en begint voorkeuren te ontwikkelen. Het is belangrijk om zachtjes te praten, een vriendelijke gezichtsuitdrukking, op ooghoogte praten en uitleg te geven bij al je handelingen. Om je kindje te helpen bij zijn/haar ontwikkeling is het van belang dat je als ouders zijnde soms bewust even afstand neemt van je kindje. Je kindje heeft je niet bij alles nodig om zich te ontwikkelen. Hierbij is het wel belangrijk dat je je kindje van een afstand aanmoedigt. Dit vergroot het zelfvertrouwen. Als je kindje zelfstandig dingen moet uitvoeren, ontwikkelt het automatisch het zintuiglijke en cognitieve gebied. Kinderen van alle leeftijden krijgen zo een goed gevoel van zelfstandig dingen ontdekken.
4. Cognitieve en zintuiglijke ontwikkeling
Je kindje kan in het begin wel dingen vastpakken, maar heeft hier met zijn vingers nog geen controle over. Om deze reden stoppen kinderen vanaf ongeveer 3 maand vaak alles in de mond, daar is namelijk wel controle. In deze fase ontdekt je kindje zijn mond, ontwikkelt het aanpassingsvermogen en leert de oorzaken en gevolgen te herkennen. De eerste maanden leert je kindje door te voelen, proeven, grijpen, kijken en horen. Je kindje ontdekt niet alleen met zijn/haar ogen, maar vooral met de mond. Je kindje ‘proeft’ nieuwe vormen en leert daardoor hoe dingen aanvoelen.
Het aanpassingsvermogen van je kindje ontwikkelt zich meestal na ongeveer 3 maanden. Je kindje heeft honger en huilt, als hij/zij de fles met melk ziet past hij/zij zich onmiddellijk aan. Dit is een voorbeeld van het aanpassingsvermogen van je baby. Je kindje leert veel door gedrag te herhalen en nieuwe dingen te ontdekken. Bijvoorbeeld als je kindje per ongeluk tegen een muziekdoosje aanstoot. Na een aantal keer herhalen weet je kindje dat er muziek uit het doosje zal komen. Hierdoor leert je kindje oorzaken en gevolgen te herkennen en te onderscheiden van elkaar.Hierbij is het als ouders zijnde belangrijk je kindje genoeg ruimte en afwisseling te geven tijdens deze ontwikkelingsfase. Je kindje doet namelijk indrukken van de omgeving op via het gevoel; hard, zacht, ruw, glas, kou, warm, groot of klein. Je kunt helpen door je kindje wisselend materiaal aan te reiken, met verschillende texturen.
5. Persoonlijkheidsontwikkeling
Wist je dat ook de persoonlijkheid van je kleintje zich al vanaf de eerste maanden na de geboorte ontwikkelt? Bij jonge kinderen noemen we het dan nog niet persoonlijkheid, maar temperament. In de babyfase hecht je kindje zich aan de belangrijkste opvoeders, veelal de ouders. Je baby ontdekt je zijn/haar lichaam en imiteert het gedrag van zijn/haar omgeving.
Als ouders kun je hier een bijdrage aan leveren, bijvoorbeeld door je kindje voor een spiegel te leggen. Na een poosje zal je kindje zich bewust worden van zijn/haar spiegelbeeld en raakt hij/zij de spiegel ook aan. Je kindje kan hier opgetogen van raken en plezier aan beleven. Daarnaast leert je kindje veel door dingen na te doen. Hij/zij zal je nadoen als je bijvoorbeeld een pruillip trekt of je tong uitsteekt.
Als laatste is het belangrijk dat je je kindje veel knuffelt. Hierdoor zal de band tussen jou en je kindje vergroot worden. Fysieke en emotionele veiligheid zorgt er uiteindelijk voor dat je kindje in staat is om relaties aan te gaan en zichzelf lief te hebben. Je kindje kan hierdoor later makkelijker omgaan met stress, angst en gevoelens van onveiligheid.
Dit zijn een paar tips om je kind al vanaf hele jonge leeftijd te stimuleren in de ontwikkeling. Je ziet al, er zijn heel veel manieren om bij je kleintje aan te sluiten. Kijk vooral wat bij jullie situatie past. Heb je vragen? Je kunt hiervoor altijd bij je consultatiebureau-arts of contact opnemen met ons.
Dit blog is geschreven door Nikki Kronenberg – 4e jaarstudent verpleegkunde
