De 5 meest gestelde vragen over Infant Mental Health

1 augustus 2021

Zillah Holtkamp

Wat weet jij over Infant Mental Health? Toen ik er een paar jaar geleden mee in aanraking kwam, was het voor mij helemaal nieuw. In mijn werk als psycholoog had ik er nog niet van gehoord, maar veel belangrijker als jonge moeder had niemand mij er iets over uitgelegd. En dat is gek, want sinds ik de principes uit de IMH ken, biedt het me dagelijks houvast in de opvoeding en in mijn werk. Daarom hierbij een overzicht van de 5 meest gestelde vragen, uiteraard met antwoord 🙂

1. Wat is Infant Mental Health?

Ik heb Infant Mental Health leren kennen in mijn werk als kinderpsycholoog. Enkele jaren geleden zocht ik een verdiepende nascholing op het gebied van hechting en de ontwikkeling van jonge kinderen. Op mijn vakgebied was er niet zoveel, behalve de opleiding tot IMH-specialist. Zo rolde ik erin. Gelukkig maar, want ik ben er een betere moeder door geworden!

Als je de Infant Mental Health letterlijk vertaalt in het Nederlands, gaat het over de geestelijke gezondheid van zeer jonge kinderen en hun gezinnen. Ik vind dat altijd zwaar klinken en het zegt mij nog niet heel veel. Behalve dat ik er een beetje dwars van wordt, want een peuter en geestelijke problemen, hoezo? Overdrijven we dan niet? Moeten we daar als ouder ook al mee bezig zijn! Moeten we jonge kinderen niet gewoon lekker kind laten zijn? Als er problemen zouden zijn, dan komt dat later wel.

En zo is het dus niet…daarom hieronder een bredere uitleg:

Ouder – kind relatie
Baby’s en jonge kinderen ontwikkelen doordat ze steeds in contact zijn met anderen. Ze geven daarbij de voorkeur aan hun ouders en/of belangrijkste verzorgers. Aan de ene kant zijn ze in contact met die belangrijke ouder vanwege basisbehoeften als eten, drinken en fysieke veiligheid. Zonder dat, heel simpel, kunnen ze niet groeien en leven.

Bedenk maar eens, heel veel diersoorten kunnen binnen 24 uur al lopen…onze kroost doet er gemiddeld anderhalf jaar over! Onze baby’s kunnen niet zelf op jacht naar eten, of kunnen zich niet verweren in het begin. Ze hebben ons als volwassenen (en het allerliefst de eigen vader en moeder) dus hard nodig.

Aan de andere kant hebben de kleintjes de ouders nodig voor hun emotionele behoefte. Denk bijvoorbeeld aan kalmeren (regulatie), warmte en geborgenheid. De band tussen ouder en kind (ook wel ouder-kind relatie genoemd) speelt dan ook een grote rol bij de ontwikkeling van jonge kinderen. Ze leren bijvoorbeeld in die relatie hoe het is om geliefd te zijn, hoe ze zichzelf kunnen kalmeren en hoe je op anderen kan vertrouwen. In een veilige ouder-kind relatie ontwikkelen jonge kinderen zich het meest optimaal. Alle energie kan het kind dan besteden aan groeien en ontdekken. Heerlijk toch!

De visie Infant Mental Health
In de Infant Mental Health visie staat het samenspel tussen invloeden vanuit de omgeving, biologische factoren en de ouder-kind relatie centraal. Dat is heel fijn, want daardoor sluit je geen gebieden uit. Professionals die vanuit de IMH-visie denken en werken, kijken dus breed naar het ontwikkelingsverloop van het kind. We kijken o.m. naar de motoriek, de taal, lichamelijke ontwikkeling, stress en sociaal-emotionele factoren. Allerlei kennisgebieden komen dus samen in die visie.

Wat ik er vooral belangrijk aan vindt: er wordt daarbij niet alleen gekeken naar het gedrag dat je ziet aan de buitenkant, zoals blokjes bouwen, hoeveel woorden een kind al kan spreken en leren fietsen. Er wordt ook gekeken naar wat er binnen in het kind gebeurt, zoals vertrouwen krijgen in zichzelf en geloof hebben in de volwassenen om zich heen. Waar ook aandacht voor is, is hoe het met ouders gaat of met broertjes en zusjes. Hoe opa’s en oma’s een rol hebben binnen de opvoeding en hoe anderen dingen uit het heden (zoals de werkomgeving) of het verleden onbewust de opvoeding kleuren.

2. Is IMH alleen voor psychologen?

Nee, dat is het niet. En dat vind ik juist het meest interessante aan de IMH visie!

In mijn ogen is de ondersteuning aan jonge ouders in Nederland op dit moment opgeknipt in allemaal verschillende sectoren. Je krijgt als ouders te maken met verloskunde, ziekenhuiszorg, jeugdgezondheidszorg, kinderopvang, onderwijs en zorg. Misschien zie ik zelfs wel een tak over het hoofd…want er is zoveel! Ik heb het ooit eens in beeld gebracht. Toen onze oudste 4 jaar was, hadden we inmiddels te maken gehad met circa 30 verschillende professionals. Bij de meeste hebben we ook nog aparte kennismakingsgesprekjes moeten doen. Ieder kende ons gezin dus wel, maar slechts een beetje. En je snapt al, zoveel verschillende mensen, zoveel verschillende adviezen.

Wat mijn wens is, is dat de ondersteuning voor ouders veel compacter wordt. Bovendien zou ik willen, dat iedere jonge kind professional vanuit dezelfde visie adviezen geeft. En daar komt de visie IMH weer om de hoek.

Infant Mental Health is er voor alle beroepsgroepen en voor ouders
De opleidingen zijn toegankelijk voor alle beroepsgroepen. De visie IMH is breed toegankelijk. Zo leer je op een gezamenlijke manier te kijken naar jonge kind zorg. Het platform IMH Nederland biedt naast scholing in de zorg, inmiddels ook IMH-scholing aan kinderopvang, verloskunde en het onderwijs. Scholing in de brede keten, daar ligt wat mij betreft de oplossing voor een beter netwerk voor ouders.

Bovendien ontwikkelen we nu ook informatie voor ouders. Erg belangrijk, want als je weet wat je kan doen als ouder, dan scheelt dat heel veel zoekwerk & onzekerheid.

Ben jij professional en wil je meer weten over Infant Mental Health? Bekijk ons scholingsaanbod om te zien welke scholingen wij bieden in Infant Mental Health.

3. Waarom is er geen Nederlandse benaming?

Zelf vind ik Infant Mental Health een draak van een term. Je zou zeggen, waarom bedenk niemand er dan een Nederlandse naam voor? Voor mij is het belangrijkste dat het gekoppeld is aan wetenschappelijke onderbouwing. Tenslotte wil je als ouders alleen adviezen en ondersteuning krijgen die ook werken en onderzocht zijn. Om daartoe te komen, moet je heel veel onderzoek doen en data met elkaar vergelijken. Daarom is samenwerking met het buitenland noodzakelijk. Om dezelfde taal te blijven spreken met onderzoekers van over de hele wereld, is het dan ook goed om gebruik te maken van dezelfde termen.

De WAIMH (World Association for Infant Mental Health) is de overkoepelende organisatie wereldwijd. De DAIMH (Dutch Association for Infant Mental Health) is de Nederlandse aftakking. Deze beroepsvereniging bewaakt de kwaliteit van o.m. IMH-opleidingen, onderzoeken en volgt nauwkeurig wat goede interventies zijn in Nederland. Het platform IMH Nederland is daarom ook lid van de DAIMH.

4. Wat is de leeftijdsgroep?

In Nederland hanteren we volgens de DAIMH-definitie de leeftijd van -9 maanden tot en met 5 jaar. Als je naar ouderschap kijkt, begint het zelfs voor 9 maanden zwangerschap, want ouderschap start al bij de kinderwens. De periode -9 maanden tot en met 5 jaar is ook de periode dat we de meeste succesen hebben, als we ondersteuning bieden aan ouder en kind. Want dan zijn ouders en vooral het kind nog het meest leerbaar.

Maar eerlijk gezegd, laat ik de IMH-visie ook bij oudere kinderen en volwassenen terugkomen. Dat komt omdat de IMH-visie over de wortels van het mensenleven gaat. Je leert namelijk in die eerst paar jaar heel veel basiszaken. Die basiszaken neem je vaak onbewust de rest van je leven mee. Een voorbeeld is de relatie tussen leren eten en later overgewicht, of hoe een veilige band tussen ouder en kind zorgt voor meer ontwikkelingskansen later.

Daarom vraag ik bij oudere kinderen of volwassenen altijd terug naar die basiszaken (en dus naar Infant Mental Health). Dat geeft mij veel aanknopingspunten voor het bieden van de juiste ondersteuning.

5. Wat doet IMH Nederland?

Toen ik in 2016 in aanraking kwam met de visie Infant Mental Health, was ik ontroerd. Heel veel van die informatie die ik in de collegebanken hoorde, wist ik niet als ouder. In mijn blog schrijf ik hierover. Het had mij als zwangere en moeder van jonge kinderen erg geholpen als ik wist hoe het zat met fasen van ontwikkeling en de band tussen ouder en kind. Wat is handig om te doen en hoe kan je onhandige dingen weer recht trekken.

Voor mij startte een missie, ik wil dat zoveel mogelijk ouders en professionals hier vanaf weten! Mijn tweede doel was om de ondersteuning aan ouders veel meer te laten aansluiten bij ouders.

Zo is het platform IMH Nederland ontstaan.

Wat doen we:
1. We delen kennis over de visie van Infant Mental Health. Dit doen wij door erover te bloggen, vloggen en door scholing aan te bieden voor professionals en voor ouders.

2. De (hersen)ontwikkeling van jonge kinderen gaat razendsnel. In de eerste paar jaar van een mensenleven groeit het sneller dan ergens anders in het leven. Juist in die periode van zwanger, baby en jong kind, ben jij als ouder nog heel erg zoekend. Alles is nieuw, bij wie kan je terecht, hoe pak je het nu handig aan? Gelukkig gaat het heel vaak goed en red jij je. Maar het kan een keer voorkomen dat je toch extra advies wil. Wij willen ervoor zorgen dat je met die vragen dan bij de juiste persoon terecht komt. Zonder dat je daarvoor op een wachtlijst moest. Daarom matchen we hulpvragen aan de juiste zorg die het snelst beschikbaar is.

De kwaliteit van Infant Mental Health scholing en behandeling wordt in Nederland bepaald door de beroepsvereniging DAIMH. Wij leven hun kwaliteitscriteria na en werken aan deskundigheidsbevordering van professionals.

Dit zijn enkele vragen die wij vaak horen. Zit jouw vraag er niet tussen, maar wil je wel graag antwoord? Neem gerust contact op en we zorgen dat je antwoord krijgt! Of abonneer je op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van onze ontwikkelingen.