Coronatijd en opnieuw moeder worden. Hoe gaat dat samen?

9 juli 2020

Anouk Damveld

Ons kleintje alweer bijna twee maanden oud, de beperkingen vanwege de corona maatregelen versoepelen en stukje bij beetje gaan we ‘back to life, back to reality’. Nu bijna 8 weken verder is dat het gevoel. De peuterspeelscholen en opvang zijn weer geopend.

Dat betekent ‘s ochtends weer vroeg uit de veren om onze oudste aangekleed en wel bij de andere enthousiaste peuters te brengen. Hopen dat de jongste vroeg wakker wordt voor zijn fles zodat ik tussendoor ook snel zelf een boterham kan eten. Terwijl ik onze jongste zijn fles geef, bekleed ik meerdere functies: ik ben voorleesmoeder, verzorger en gewoon mens tegelijk. Ik lees voor uit een boek (waarbij mijn dochter de pagina op mijn verzoek omslaat, ik zit immers met een baby en fles in mijn hand), smeer tegelijkertijd met mijn andere hand onhandig een boterham met pindakaas, wiebel met het wippertje en ondertussen hoor ik de vuilniswagen aankomen en bedenk me dat de container vol met luiers nog achter het huis staat. Oeps.

Transitie naar ouderschap

Multitasken leer je snel genoeg met (kleine) kinderen in huis. Een van de vele vaardigheden die je als ouders ontwikkelt na de komst van een kindje. Een geboorte zet bij alle ouders grote veranderingen in gang, op materieel, relationeel, emotioneel, sociaal en professioneel vlak. Zowel onze slaapgewoonten als eet- en werkgewoonten veranderen. Dit heeft te maken met het feit dat een baby voor zijn overleven aanvankelijk totaal afhankelijk is van zijn ouders. Dit vergt grote flexibiliteit van ouders. Zeker bij de geboorte van ons eerste kindje was deze ommekeer in zowel ons privéleven als op werkgebied immens. Nu wij ons leven hebben aangepast op het ritme van onze peuter en we toch al minder flexibel zijn is de overgang naar nog een kleintje in huis minder groot. De rust die deze coronatijd met zich mee brengt heeft ervoor gezorgd dat we als gezin meer samen zijn geweest dan aanvankelijk gepland. Enerzijds was tijd voor mezelf in mijn verlof voorafgaand aan de bevalling prettig geweest, anderzijds hebben we op deze manier ook de tijd gehad om goed aan elkaar en ons vernieuwde ritme te wennen. Doordat we geen kraambezoek konden ontvangen hebben we ook juist in de weekenden wat meer rust. En alle zorgvuldig uitgemeten middagslaapjes hebben ons alle vier goed gedaan.

Het maakt het nu gemakkelijker dat we al ouders zijn. De overstap van ‘partners’ naar ‘ouders’ heeft al plaatsgevonden en we zijn dit keer op zowel de praktische aspecten van het krijgen van een baby als de mentale aspecten voorbereid.

Opnieuw moeder worden

In mijn eerste blog noemde ik ze al, de thema’s van de motherhood constellation:

Kan ik mij al binden aan de baby? Kan ik goed voor hem zorgen? Hoe kan mijn netwerk mij ondersteunen? En lukt het mij om me aan te passen aan mijn nieuwe rol als moeder? Ook bij de komst van een tweede kindje komen deze vragen bij aanstaande ouders op. Tijdens de zwangerschap van onze tweede voelde ik de onvoorwaardelijke liefde voor onze oudste dochter wanneer ik naar haar keek. Zou ik deze liefde ook kunnen voelen voor een tweede kindje? Doe ik onze dochter niet tekort? Hoe zorg ik er voor dat ook zij voldoende aandacht krijgt? Allemaal vragen waarvan ik weet dat meer moeders hier mee worstelen. Toch worden dergelijke zorgen niet altijd uitgesproken. IMH heeft mij geleerd dat ook deze gevoelens en vragen er mogen zijn. Ze horen bij het (opnieuw) moeder worden.

Wanneer ik terug kijk op de afgelopen 8 weken denk ik dat de corona-periode er voor heeft gezorgd dat ik sneller overgegaan ben naar de orde van alledag en te weinig momentjes gehad heb met onze jongste om lekker te knuffelen en me te binden. Vanaf nu dus extra veel kussen en knuffels voor jou, kleintje. Even wachten tot je grote zus in bed ligt, dat dan weer wel.

Iedere fase van het ouderschap vraagt een andere invulling. De ouderschapstheorie van Alice van der Pas gaat hier onder andere over. Alice van der Pas gaat in haar ouderschapstheorie in op het bufferdenken. De buffers vormen het veerkrachtsysteem van ouders en spelen een rol in ongunstige omstandigheden. Margreth Hoek gaat hier onder andere verder op in bij haar essay: ouderschapsgroei van beginnende ouders aan de hand van de theorie van Wilkins.

Wist je dat er een paar fases beschreven zijn in ouderschap na geboorte?

De eerste fase

In de eerste fase maken ouders de val van ‘expert’ naar ‘nieuweling’. Deze val kan voor beginnende moeders een pijnlijke ervaring zijn die gepaard gaat met een afname van het zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde.

De tweede fase
De tweede fase bestaat uit het verliezen van grip en contact. Beginnende moeders blijven liever thuis en vermijden zo de logistieke planning en voorbereidingen om op pad te gaan met een baby in een samenleving die niet baby- en oudervriendelijk is. Wat er in deze beschrijving uitspringt, is de versmalling van de wereld van moeders en de angst om te falen als ouder in het openbaar.

De derde fase
In de derde fase komen ouders al wat meer in contact met de buitenwereld en gaan hun eigen handelen vergelijken met dat van ouders uit hun naaste omgeving. Hierbij kan het gevoel ontstaan dat andere ouders de ouderschapsrol beter vervullen: ‘iedereen is deskundig, behalve ik’.

Na deze derde fase ontstaat er een periode in een meer opwaartse richting waarbij moeders het gevoel krijgen dat zij weer grip op hun leven krijgen. Ouders ervaren succeservaringen in contact met de baby en er ontstaan langzaamaan routines waardoor er ruimte ontstaat voor het maken van plannen en het vertrouwen ontstaat om de buitenwereld tegemoet te treden.

De laatste fase
In de laatste fase wordt het ouderschap ervaren als een identiteit. Wat niet betekent dat er geen onzekerheden meer worden ervaren. Ouderschap vraagt van ouders dat zij zich continu opnieuw aanpassen aan nieuwe situaties.

Ben jij ouder of zorgprofessional en heb jij vragen of ben je op zoek naar advies, neem dan contact met ons op.