Beeldscherm gebruik

Online en jonge kinderen
We zijn als maatschappij steeds meer online bezig. In veel gezinnen zijn er smartphones, smart tv’s en i-pads aanwezig. Muziek wordt geluisterd via een internetstream, fotoboeken worden digitaal gemaakt en kleding wordt online besteld. Zonder dat we het vaak door hebben kruipen we meerdere keren per dag achter een beeldscherm.

Dit betekent ook dat kinderen van jongs af aan, nagenoeg dagelijks in contact komen met beeldschermen. Of het nu is omdat er een foto’s voor WhatsApp van hen gemaakt wordt, of omdat ze een filmpje of muziek mogen luisteren via YouTube. Steeds meer aandacht gaat dan ook uit naar  beeldscherm gebruik bij jonge kinderen.

Wat weten we op dit moment over het effect van beeldscherm gebruik?
Langzaamaan komen er in de landen om ons heen steeds meer aanbevelingen over het aantal uren dat baby’s en jonge kinderen achter een beeldscherm mogen zitten. Er is nog geen eenduidigheid over. In Nederland zijn dat soort regels ook nog niet zo uitgesproken.

De onderzoeken richten zich vaak nog op verschillende effecten van beeldscherm gebruik. Het ene onderzoek kijkt naar wat het effect van beeldscherm gebruik is op houdingsontwikkeling (bijvoorbeeld ontwikkeling van de rug), de ander op de ontwikkeling van de ogen, slaapgedrag, ADHD of obesitas. Dat maakt het goed vergelijken nog moeilijk. We willen je toch meenemen naar een relatief groot onderzoek uit Canada.

Uit een meerjarig onderzoek van de Universiteit van Calgary blijkt namelijk dat “kleuters die veel tijd doorbrengen met een beeldscherm, slechter scoren op ontwikkelingstoetsen dan hun beeldschermloze leeftijdsgenootjes. Daarnaast beïnvloedt het beeldscherm gebruik de taal, spraak, beweging en sociale vaardigheden van het kind (veelal op een negatieve manier). Een stukje achtergrond valt te lezen via het AD (gebaseerd op een onderzoek van Madigan, Brown, Racine et al. 2019). De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO), adviseert begin 2019 om kinderen onder de 2 helemaal geen beeldschermtijd te geven. Passief beeldscherm gebruik (stil zitten en niet bewegen) staat in relatie met gezondheidsproblemen op langere termijn (zoals overgewicht). Echter, lijkt dit advies nog onvoldoende onderbouwt en geven de onderzoeken aan dat er vooral nog meer onderzoek moet komen naar de effecten van beeldscherm gebruik.

Kortom, we moeten met elkaar nog een weg zien te vinden in hoe je beeldscherm gebruik gedoseerd kan toepassen in het dagelijks leven van baby’s en jonge kinderen. En we moeten ook realistisch zijn, het is ook niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Dus het gaat er vooral om hoe je goed omgaat met beeldschermgebruik.

Wat kun je als ouders doen
Het lijkt vooral belangrijk om logisch na te denken en om bewust stil te staan bij beeldscherm regels in huis (net zoals je ook met elkaar afspreekt hoelang een kind mag buitenspelen, hoeveel eten een kind op een dag krijgt etc.).

Online ondersteuning
Je kan online verschillende platforms vinden waarop informatie te vinden vinden is over mediagebruik en kinderen. Zoals MediaSmarties waar je per leeftijdsgroep app’s en online programma’s kan vinden. En Kind & Media biedt informatie voor ouders, maar ook voor beeldscherm gebruik in de kinderopvang, gastouders en het onderwijs.  Via Mediawijsheid kan je een opsomming vinden aan tips voor beeldscherm gebruik bij 0-5 jarigen. Denk bijvoorbeeld aan samen met je kind beeldscherm gebruiken, vooraf uitzoeken welke programma’s geschikt zijn en je bewust zijn van de negatieve kanten van beeldscherm gebruik. In ons blog hebben we ook enkele tips gegeven over beeldschermtijden.

Let ook op je eigen beeldschermgebruik 
Elke ouder weet dat een beeldscherm of een WhatsApp gesprek je kan afleiden van de aandacht van je kind. Het is dan ook goed om zelf ook bewust te zijn van je eigen beeldscherm gebruik. Op hoeveel momenten per dag kijk je zelf op je telefoon. Hoe reageer je op dat moment als je kind aandacht van je vraagt? Hoe verandert je stemming als je een leuk of juist geen leuk bericht via WhatsApp doorkrijgt? Leg jij je kind uit wat je aan het doen bent? Door eens bewust stil te staan bij hoe je zelf beeldschermen gebruikt, kan je ook gerichter nadenken of je daarin wat wenst aan te passen tijdens de opvoeding.

Achtergrondinformatie